نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد حوزه های علمیه ، دانشجوی دکتری تاریخ اسلام ، دانشکده تاریخ، دانشگاه ادیان و مذاهب ، قم ، ایران

چکیده

حکومت از مباحث مهم و تمدن به مثابه وضع مطلوب، دارای جایگاه ویژه در اندیشه سیاسی همه دور­ه ­های گذشته ایران و جهان است. در نهضت مشروطه نیز، به دلایل متعدد از جمله تأثیرپذیری ایرانیان از افکار سیاسی غرب، بازار اندیشه­ ورزی چنان بالا گرفت که به حکومت و تمدن بیش از گذشته پرداخته شد. در میان اندیشمندان این دوره، آیت الله شیخ فضل­ الله نوری از برجسته‌ترین فقهایی است در جدال اندیشه ­ها و با مقولاتی چون حکومت و تمدن به مصاف اندیشه غرب می ­رود، از این رو، مقاله حاضر به این سئوال که: دیدگاه آیت الله شیخ فضل­ الله نوری به حکومت و تمدن چه بوده است؟ به شیوه توصیف و تحلیل پاسخ می ­دهد. یافته­ های تحقیق نشان می­ دهد شیخ در چارچوب دین، حکومت و تمدنی را مفید و مؤثر می­دانست که در آن استعمار، خودکامگی، فساد، بیگانه ­محوری و افکار و اعمال ضد شریعت، نفی گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

government and civilization In the political thought of Ayatollah Allameh Sheikh Fazlullah Nouri

نویسنده [English]

  • Seyyed Hossein Khademian Noushabadi

Professor of seminaries, PhD student in Islamic history, Faculty of History, University of Religions and Religions, Qom, Iran

چکیده [English]

Civilization, that is, adherence to specific rights and customs, is a development that has long been welcomed and disputed in human societies with different religious, political, etc. approaches. Certainly, the realization of any transformation depends on the ways to achieve it, and one of its most important elements is the formation of the government or, in today's terms, the existence of the government.
In societies that rely on religion, looking at the two categories of government and civilization will be based on a religious attitude. Therefore, in the Imamiyya school, these two categories based on jurisprudence and the data of the Qur'an and the life of the Infallible, peace be upon him, have emerged and proven, and the realization of the government based on Islamic civilization is the hope of all Shia thinkers, which is the correct definition of the era of the emergence of the Promised Imam of God.
This study analyzes the conceptualization of civilization and government in the political thought of Sheikh Fazlullah Nouri against the most famous influential figure of constitutionalism with a historical approach and its comparison with the data of Imami jurisprudence and the history of Islam and the method of collecting information. It has been a library; To make it clear: the actions of the deceased for the realization and preservation and development of civilization and the implementation of the law, freedom, and dignity of the nation were formed based on the holy Islamic law and the formation of a divine civilized government.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sheikh Fazlullah
  • Civilization
  • Government
  • Islamic History
  • Constitution
  • Imami Jurisprudence

قرآن کریم.

نهج‌البلاغه.
آقا بخشی، علی و افشاری راد، مینو (1389). فرهنگ علوم سیاسی، تهران، نشر چاپار.
ابوالحسنی، علی (1398 الف). آخرین آواز قو، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
ابوالحسنی، علی (1398 ب). اندیشه سبز زندگی، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
ابوالحسنی، علی (1398 ت). خانه بر دامنه آتشفشان، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
انصاری، مهدی (1400). شیخ فضل الله نوری و مشروطیت، تهران، امیر کبیر.
انصاری قمی، مهدی (1393). مجتهدی که صد سال پیش زبان فرانسه می‌دانست، تهران، راسخون.
خادمیان نوش‌آبادی، سیدحسین (1393). نسل جمیل؛ روش‌های تربیت فرزند در قرآن و عترت، هرآن، نشر سفید سار.
سعیدیان، عبدالحسین (1384). دائرة المعارف بزرگ نو، تهران، ج 2.
طاهرزاده، اصغر (1391). تمدن زایی شیعه، تهران، لب المیزان.
قلی زاده، رمضان (1379). جرعه‌ای از اقیانوس، تهران، مشهور.
کاشفی، محمد رضا (1396). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، قم، المصطفی.
کسروی، احمد (1388). تاریخ مشروطه ایران، تهران، کوشش.
مجلسی، محمدباقر (1379). ترجمه فرحة الغری، تهران، میراث مکتوب.
مرتضی العاملی، سید جعفر (1433). الصحیح من سیرة الامام علی (ع)، بیروت، المرکز الاسلامی للدرسات، ج 50.
مصطفوی، حسن (1369). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت (1390). در مشروطه چه گذشت، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت.
موسوی بجنوردی، سید کاظم (1393). دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج 21.
واعظ زاده خراسانی، محمود (1389). المعجم فی فقه لغة القرآن و سر بلاغته، مشهد، آستان قدس رضوی، ج 13.