حسین عبدالمحمدی؛ محمدرضا ضیایی
چکیده
پیامبر أعظم (ص) در طول دوران رسالت خویش، با دوراندیشی، پیمانهای متعددی با گروههای سیاسی و اجتماعی فعّال در حجاز امضا کردند. این پیمانها که با اهل کتاب، مشرکان و مسلمانان بسته شد، نقش مهمّی در تحولات ...
بیشتر
پیامبر أعظم (ص) در طول دوران رسالت خویش، با دوراندیشی، پیمانهای متعددی با گروههای سیاسی و اجتماعی فعّال در حجاز امضا کردند. این پیمانها که با اهل کتاب، مشرکان و مسلمانان بسته شد، نقش مهمّی در تحولات سیاسی و اجتماعی صدر اسلام از جمله زمینه ی مهاجرت پیامبرأعظم (ص) و مسلمانان به مدینه، تشکیل حکومت اسلامی و شکل گیری تمدن اسلامی نقش اساسی داشتهاند. این مقاله با گردآوری داده های کتابخانه ای و با روش توصیفی- تحلیلی پیمانهای پیامبر ص را با رویکرد تمدن سازی مورد بررسی قرار داده است. حاصل پژوهش بیانگر این است که مؤلفههای تمدن اسلامی، مانند ایجاد امنیت پایدار، ترویج تعلیم و تربیت، ایجاد سازمان اداری و تشکیلات سیاسی، انسجام اجتماعی، ایثار و فداکاری، رواداری و تساهل و پذیرش تنوع دیدگاهها و هم افزایی و همگرایی در پیمانهای پیامبر وجود دارد. پاسداشت حقوق بشر در پیمان حلفالفضول، دعوت به توحید درپیمان عقبه اولی، زمینه سازی برای نظم اجتماعی و کار تشکیلاتی در پیمان عقبه دوم، ایجاد انسجام اجتماعی، تعیین قلمرو جغرافیایی، حاکمیت و ولایت سیاسی و امنیت پایدار در پیمان عمومی مدینهّ، برادری و اخوت در پیمان مؤاخات، تثبیت حاکمیت سیاسی در پیمان صلح حدیبیه تحقق یافته است.