نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران.

2 استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.

چکیده

ابوالقاسم سحاب تفرشی از فرهیختگان اواخر عهد قاجار و عصر پهلوی اول بوده است. در کارنامه علمی و ادبی سحاب آثار بسیار متنوعی دیده می‌شود، متونی مانند اولین نمونه‌ها از نگارش‌های جدید ایرانیان درباره تاریخ حیات امامان شیعه، شرح حال نویسی نامداران تاریخ اسلام به زبان فارسی با الهام از شرح حالهای کلاسیک، اولین نمونه های پیشتازانه برای شناخت وضع معاصر کشورهای اسلامی است. در میان این آثار متنوع، آثاری با رویکرد و یا ماهیت تاریخی بیشتر به چشم می‌خورد.ابوالقاسم سحاب در آثارش مجذوب فرهنگ و تمدن اسلامی ایرانی است وی فرزند زمانه‌ای است که افکار و تمایلات ضد اسلامی و باستان گرایی در میان روشنفکران آن دوره رواج داشت و از سوی حاکمیت نیز حمایت می-شد، اما سحاب رویکردی متفاوت با دیگر نویسندگان هم عصر خود دارد. وی با وجود برخورداری از عقاید عمیق اسلامی و توجه به فرهنگ و تمدن اسلامی_ایرانی همچون کتب تاریخ ائمه و تراجم مربوطه تاریخ اسلام و ایران، که هویداست، توجه بسیاری به فرهنگ و تمدن اسلامی ایرانی دارد پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه‌ای، برآنست تا ضمن بررسی آثار تاریخی ابوالقاسم سحاب و دسته‌بتدی آثار مربوطه، برآنست که علل و نمونه های توجه به فرهنگ و تمدن اسلامی- ایرانی وی را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Abolghasem Sahab Tafreshi and regarding to Islamic-Iranian culture and civilization

نویسندگان [English]

  • Meysam Soleimani 1
  • Fatemeh Ahmadvand 2

1 Master of History of Culture and Civilization of Islamic Nations, Faculty of Islamic Sciences and Research, Imam Khomeini International University.

2 Assistant Professor, Department of History and Civilization of Islamic Nations,Faculty of Islamic Sciences and Research, Imam Khomeini International University

چکیده [English]

Abolghasem Sahab Tafreshi was one of the intellectuals of the late Qajar period and the first Pahlavi era. Sahab's scientific and literary record includes a wide variety of works, such as the first examples is of new Iranian writings on the life history of Shiite Imams, the biography of famous Islamic historians in Persian inspired by classical biographies, the first example Is a pioneer in understanding the contemporary situation of Islamic countries. Among these various works, works with a more historical approach or nature can be seen. Abolghasem Sahab is fascinated by Iranian Islamic culture and civilization in his works. The period was popular and supported by the government, but Sahab has a different approach from other writers of his time. Despite having deep Islamic beliefs and paying attention to Islamic-Iranian culture and civilization, such as the history books of the Imams and the relevant translation of the history of Islam and Iran, which is obvious, he pays much attention to Iranian Islamic culture and civilization. Relying on library documents and sources, while examining the historical works of Abolghasem Sahab and the first category of related works, intends to study and analyze the reasons and examples of attention to his Islamic-Iranian culture and civilization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abol-Qassem Sahab
  • Culture and Civilization
  • Islamic
  • Iranian
آشوری داریوش (1357). تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ، تهران: مرکز اسناد فرهنگی آسیا.
اصفهانی، م (1331). بیداری امت در اثبات رجعت، ترجمه ابوالقاسم سحاب، تهران: کتابفروشی و چاپخانه محمد علی علمی.
زکی، م (1357). تاریخ نقاشی در ایران، ترجمه ابوالقاسم سحاب، تهران: چاپ سحاب.
زمانی درمزاری، م، سحاب، غ (1378). گوهر اندیشه: تاریخ زندگانی استاد ابوالقاسم سحاب، تهران: موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب.
زنجانی، م (1317). تاریخ قرآن، ترجمه ابوالقاسم سحاب، تهران: چاپخانه شرکت مطبوعات.
سحاب، آ  (1394). تاریخ خجسته، تهران: نشر دنیای جغرافیای سحاب.
------ (1317). فرهنگ خاورشناسان: در شرح حال و خدمات دانشمندان ایران شناس مستشرقین، تهران: شرکت طبع کتاب.
------ (1323،1328). تاریخ عصر جعفری یا زندگانی حضرت امام جعفر صادق علیه السلام، تهران: چاپ دانش.
------ (1329). تاریخ مدرسه عالی سپهسالار، تهران: چاپ سپهر.
------ (1330). زندگانی حضرت موسی بن جعفر علیه­السلام، تهران: انتشارات کتابفروشی اسلامیه.
------ (1334). زندگانی حضرت ابی عبدالله الحسین علیه­السلام، تهران: چاپ دانش.
------ (1334). زندگانی حضرت موسی بن جعفر علیه­السلام، تهران: انتشارات کتابفروشی اسلامیه.
------ (1334). سرور الفواد یا زندگانی حضرت امام جواد محمد بن علی تقی علیه السلام، تهران: انتشارات کتابفروشی اسلامیه.
------ (1365). فلسفه و اسرار حج: همراه با مناسک حج علامه حلی، تهران: چاپ سحاب.
------ (1367). زندگانی حضرت امام علی نقی علیه­السلام، تهران: چاپ سحاب.
------ (1369). زندگانی حضرت امام حسن عسگری علیه­السلام، تهران: چاپ سحاب.
------ (1373).تاریخ معاصر ایران: از تأسیس سلسله پهلوی تا کودتای 28 مرداد 1332، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: موسسه انتشارات عطایی، ج 2.
------ (1389). تاریخ زندگانی شاه عباس کبیر، تهران: انتشارات کتابفروشی اسلامیه.
------ (نسخه خطی: 1305). تاریخ ایران برای سال پنج و شش ابتدایی، تهران: گنجینه سحاب بنیاد علمی فرهنگی سحاب.
------ (نسخه خطی: 1312). تاریخ مفتاح الاعلام: در تراجم احوال پیشوایان و مشاهیرو اخبار عالم اسلامی، تهران: نسخه دیجیتالی کتابخانه مجلس، ج 1.
------ (نسخه خطی: 1334).زندگانی حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام، تهران: نسخه دیجیتالی کتابخانه مجلس.
سحاب، غ (1394). زندگی و آثار و زمانه استاد ابوالقاسم سحاب تفرشی، تهران: نشر دنیای جغرافیای سحاب.
علامه، م، (1329). السقیفه: اختلاف در تعیین خلیفه، ترجمه ابوالقاسم سحاب، تهران: چاپخانه اسلامیه.
علیقلی محمودی بختیاری (1368). زمینه فرهنگ و تمدن ایران، تهران: پاژنگ، چ 4.
 
 مقالات
سحاب، ابوالقاسم (1326). «طلوع آفتاب نبوت و قمر امامت» مجله نور دانش، ش 19.
------ (1293). «ادبیات عرب: نقل از ادبیات"لیتراتور"عالم» مجله رستاخیز، ش 11، چاپ قاهره.
------ (1323).«از آثار شکسپیر: دفاع آنتونی از ژول سزار» مجله راه نو.
------ (1323). «پزشکان پیشین: اسلام و ایرانیان در طب جدید» مجله راه نو، ش 1.
------ (1324). «فنون اسلامی» مجله گل­های رنگارنگ.
------ (1326). «ایمان» مجله نور دانش، ش 23.
------(1326). «قیافه اسلام در نقاط مختلف جهان: قیافه اسلام در دمشق» مجله نور دانش، ش 26.
------(1326). «قیافه اسلام در نقاط مختلف جهان: قیافه اسلام در یوگسلاوی» مجله نور دانش، ش 15-20.
------(1327).«روح دیانت در اسلام» مجله نور دانش، ش 41.
------(1327).«قیافه اسلام در نقاط مختلف جهان: اسلام در حبشه» مجله نور دانش، ش 29.
------(1328).«بالاترین درجه بخشش» مجله نور دانش.
------(1328).«زبان دانی» مجله آموزش و پرورش، سال هشتم.
------ (1328).«تاریخ تعلیم و تربیت در ایران.»
------،«قیافه اسلام در نقاط مختلف جهان: اسلام در کشور نوبه و سودان.»
------،«قیافه اسلام در نقاط مختلف جهان: اسلام در یمن.»
------،«کتاب و کتابخانه» مجله آموزش و پرورش، ش 7.
------،«نمره گذاری» مجله نور دانش، ش 7.